Öfke Kontrolü
Öfke kontrolü günlük hayatta karşılaşılan problemler karşısında öfke patlamasını engelleyen davranışlar bütünüdür. Öfke; üzüntü, acımak, korku gibi temel duygular arasında yer alan bir duygudur. Bilinçli yaşanmayan, kontrol altına alınamayan öfke hem bireylere hem de çevreye zarar verebilir. Kişinin karşısında bulunan bireye istemsiz olarak öfkeli yaklaşımı zararlı boyutlara ulaşabilir. Bu nedenle öfke kontrolü temel iç güdü davranışı olarak ele alınmaktadır.
Öfke Kontrolü Bozukluğu Neden Oluşur?
Öfke kontrolü beynin ön bölgesinin işlevidir. Çocukluk dönemlerinde başlayabilir ve ilerleyen yaşlarda öfke bozukluğu rahatsızlığına neden olabilmektedir. Öfke kontrolü yaşayan bireylerde serotonin hormunun çalışmasında sıkıntı olduğu bilimsel araştırmalarla bilinmektedir. Öfke konusunda yaşanılan her duygu davranışlarla şekillenir. Bazı bireylerde öfke alışkanlık davranışı haline dönüşebilmektedir.
Öfke Kontrolü İçin Ne Yapılmalı?
Öfke kontrolü için uzman tavsiyeleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Kendinizin bireysel özelliklerini tanıyın.
- Öfke paylaşılmadan yok olan bir duygu değildir. Öfke sebeplerini , öfkeli anınızda neler hissettiğinizi paylaşın.
- Her bireyde öfke duygusunun olduğunu unutmayın.
- Duygularınızı paylaşmaktan çekinmeyin.
- Öfkenizi kontrol edemiyor, olaylara karşı aşırı tepki gösteriyorsanız mutlaka uzman desteğine başvurun.
- Karakterize özelliklerinizi tanıyın ve karşınızdakine sebep ne olursa olsun zarar verme hakkınızın olmadığını benimseyin.
Öfke Kontrolü Bozukluğu Esnasında Ortaya Çıkan Tepkiler
Öfke halinde her bireyde farklı tepkiler gözlenebilir. Genel olarak öfke kontrolsüzlüğü tepkileri;
- Yoğun stres ve gerginlik
- Kalp atımı hızlanır
- Kan basıncı artar
- Öfke halinde karşısındaki bireye şiddet uygulama isteği
Öfke Kontrolü ile İlgili Bilinmesi Gerekenler
Öfkenizi kontrol edemiyor ve saldırganlık derecesine geliyorsa profesyonel öfke kontrol desteği almak bu konuda yardımcı olabilir. Öfke bireylerde fiziksel ve ruhsal rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Öfke hakkında bilinmesi gereken temel esaslar;
- Öfke geçici bir duygudur.
- Öfke süresi kısadır. Öfke anında yanlış karar verme ve hata yapma ihtimali oldukça yüksektir.
- Öfke kontrolü öğrenildiğinde kontrol edilebilen bir duygudur.
- Güçlü bir enerji kaynağıdır.
- Öfke kontrolü sağlandığında hem eğitici hem de yaralı olabilmektedir.
Öfke Kontrolü Nasıl Sağlanır?
Öfke kontrolü sağlamak için kişinin her şeyden önce özeleştiri yapabilmesi gerekmektedir. Kendi öz benliğini tanımalı ve hata yapmış olabileceğini kabullenmelidir. Öfke kontrolü sağlamak için;
- Acele karar verilmemelidir. Yoğun yaşanan öfke duygusu hata yapmaya meyillidir. Bu nedenle öfkeli olarak karar vermek yanlış bir tutum olacaktır.
- Öfkeliyken sakin kalmaya çalışmak zor olsa da bu duygu kontrol edilmelidir.
- Bilinç kaybedilmemeli.
- Nefes egzersizleri öfke kontrolü için etkili bir uygulamadır. Öfke kontrol nefes egzersizlerini öğrenerek uygulanmalıdır.
- Öfke esnasında sözel veya fiziksel tepkilerden kaçınılmalı.
Öfke kontrolü sağlamak için duygusal zeka, hoşgörü gibi faktörleri kullanmak yardımcı alternatifler sunabilir. Bu yardımcı faktörleri kullanamıyor ve öfkeyi kontrol edilemiyorsa psikolog, yaşam koçları gibi uzmanlardan yardım almak gereklidir. Bilişsel davranışçı terapileri ile öfke kontrolü seansları yapılmaktadır.
Kaynaklar
https://www.anadolusaglik.org/blog/ofke-nasil-kontrol-edilir
https://www.losante.com.tr/Blog/Detail/2155
http://www.noronpsikiyatri.com/psikiyatri/ofke-kontrol-bozuklugu-nedir/
https://www.erdempsikiyatri.com/ofke-kontrol-bozuklugu-nedir
https://www.acibadem.com.tr/hayat/ofke-kontrolu-nasil-saglanir/
