Duyu Bütünleme
Duyu bütünleme, günlük hayatta kullanılan duyuların beyinle bağlantı kurulması için yapılan tedavi yöntemidir. Vücudun çevreden aldığı duyu bilgisini beyinle iletişime geçirerek doğru davranışların oluşturulması amaçlanmaktadır. Bu sayede günlük yaşantı içerisinde beyin bu aktiviteleri kullanabilmektedir.
Duyu Bütünleme Terapileri Nasıl Gelişti?
Duyu bütünleme terapileri, 1960 senelerinde Amerikalı Dr. J. Ayres tarafından yapılan araştırma ve çalışmalarla ortaya çıkmıştır. Bu çalışmalar ile otizm, duyu bütünleme ve daha birçok duyusal gelişim bozuklukları tedavileri de geliştirilmiştir. Duyu bütünlemesi, duyuların algılamaya dönüştürülmesi amacıyla uygulanmaktadır.
Duyu Bütünleme Bozukluğu Terapileri
Duyu bütünleme bozukluğu genel olarak küçük çocuklarda gözlenebilmektedir. 5 adet duyu organlarından gelen sinyallerin beyinde normal işleyiş sürecinden farklı algılanması duyu bütünleme yöntemi ile kontrol edilebilir. Duyu organları tarafından beyne yollanan sinyaller doğru işlenmediği zaman çevre algılaması ve reaksiyon kontrolsüzlüğü gerçekleşebilir. Bu nedenle duyu bütünleme bozukluğu olan çocuklarda gelişimsel bozukluklar görülmektedir.
Duyu bütünleme terapi temelinde;
- Beyin gelişimi için çevre iletişimi sağlanmalı
- Motor ve duyusal gelişim normalleri öğretilebilir.
Duyu Bütünleme Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Duyu bütünleme bozukluğu bireylere göre farklı özelliklerle ortaya çıkabilir. Bu farklılıklar daha çok beyinde etkilenen fonksiyon alanına bağlıdır. Duyu bütünleme belirtileri genel olarak;
- Davranış bozuklukları
- İşitme problemleri
- Hypo hipertonus
- Adolesan ve ergenlik problemleri
- Dikkat bozukluğu
- Hiperaktivite
- Denge sorunu
- Öğrenme güçlüğü
- Motor gelişim bozuklukları
- Sosyal ve psikolojik problemler
Duyu Bütünleme ve Öğrenme İlişkisi
Duyu bütünleme, beyin ve davranış üzerinde etkilidir. Dolayısıyla öğrenme gelişimleri ile bağlantılıdır. Öğrenme sürecinde organizasyon becerileri, davranış planlama yetileri beden hareketlerini, çevreden gelen duyusal bilgilerle kullanım sağlar. Duyusal işlemenin yetersiz olduğu durumlarda öğrenme ve davranış bozuklukları gözlenebilir.
Duyu Bütünleme ile Öğreniyoruz
Çocukluktan yetişkinliğe kadar edindiğimiz her bilgi için duyu bütünlemesi yapılmaktadır. Duyusal becerisi zayıf olan bebeklerde öğrenme ve davranış gelişimi zorlaşır. Duyu bütünleme sorunu yaşayan bireyler sekiz duyu açısından değerlendirilmelidir. Sekiz duyu;
- Görme
- Dokunma
- Tatma
- Koklama
- İşitme
- Vestibüler duyu: kulak içinde yer alan denge merkezidir.
- İnteroseptif duyu: beyne gönderilen iç organ uyarılarını sağlayan sistem.
- Proprioseptif duyu: vücut hareketlerini kontrol eden özduyum sistemidir.
Duyu Bütünleme Tedavisi
Duyu bütünleme, genel olarak evde kapalı büyüyen çocuklarda, etkileşim amaçlı oyun oynamayan ve teknolojik cihazlara bağımlı yaşayan çocuklarda daha fazla görülmektedir. Çevresel faktörlere bağlı olarak gelişebilir veya aksine genetik faktörlü de oluşabilmektedir. Duyu bütünleme tedavisi aile işbirliği içinde yürütülmelidir. Tedavi sürecinde ailenin danışanla ortak hareket etmesi ve çevresel faktörleri düzenlemelidir.
Duyu bütünleme terapileri ile kaba motor, ince motor ve algı motor becerileri geliştirilebilir. Tedavideki amaç zayıf duyuları geliştirmek ve davranış becerileri kazandırmaktır. Duyu bütünleme tedavisi içinde aile, çocuk, danışan, öğretmen, nörolog, dil ve konuşma terapistleri gibi birçok destek kaynağı kullanılmaktadır.
Kaynaklar
https://www.istanbulduyubutunleme.com/duyu-butunleme/
https://invidyo.com/blog/duyu-butunleme
http://www.duyusalakademi.com/icerik-detay.asp?id=6
https://www.dilgem.com.tr/tr/makaleler/duyu-butunleme-nedir/
