Biriktiricilik nedir? Kompulsif biriktirme hastalığı olarak da bilinen biriktiricilik; Gelecekte bir gün işe yarar düşüncesi ile sahip olunan hemen hemen her şeyin saklanılması ve elden çıkarılmaması durumunu ifade etmektedir. Kompulsif hastalığına yakalanmış olan kişiler, toplamış oldukları eşyalarda tutarsız davranmaktadır. Örneğin gazete, plastik eşyalar, atıklar, kırık nesneler, çöpler gibi birbirinden bağımsız eşyalar saklanılarak istifçilik yapılır.
Biriktirilen eşyalara karşı bağımlı olan hastalar, eşyalarını başka insanların dokunmasını kesinlikle istemezler. Asla biriktirilmemesi gereken çöp, kırık materyaller sanki çok gerekliymiş gibi algılanarak saklanılır. Biriktiricilik hastalığına yakalanan kişiler bu sebepten ötürü yaşam kalitelerini düşürerek çevre ile olan ilişkilerinde zorluklar yaşamaktadır. Diğer bir ismiyle dispozofobi hastalığı; depresyon, bunama, psikoz gibi hastalıkların belirtisi de olabilir. Günümüzde rastlanılan psikiyatrik vakaların %20’sinin obsesif kompulsif bozukluk olduğu görülmektedir. Biriktirme hastalığı geçmiş dönemlerde obsesif kompulsif bozukluk olarak ele alınırken şimdilerde ayrı bir vaka olarak ele alınmaktadır.
Biriktirme Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Biriktiricilik hastalığının çevresel ve psikolojik olmak üzere Birçok sebepten dolayı meydana geldiği görülmektedir. Hastanın ailesinde daha evvel bu hastalığı geçirmiş olan birisinin olması çevresel etkenlere örnek verilebilirken; yine hastanın kendini toplumdan uzaklaştırması da bu hastalığın psikolojik etkenlerine örnek gösterilebilir. Az evvel bahsetmiş olduğumuz psikoz, kişilik bozukluğu, bunama gibi rahatsızlıkların sonucu olarak da biriktirme hastalığı meydana gelebilmektedir. Ancak genelde biriktiricilik hastalığının travma sonrası stres bozukluğunda ortaya çıktığı görülmektedir.
Biriktirme Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Biriktirme bozukluğu gösteren hastalarda su belirtiler ortaya çıkmaktadır:
▪️Daha evvel sahip olunan eşyaların eski olup olmadığına bakılmaksızın elden çıkaramama durumunu ortaya çıkması
▪️Biriktirilen eşyanın değeri ne olursa olsun Kişinin kendini eşyaya bağımlı hissetmesi
▪️Eşyaları insanlardan daha çok anlam yüklenilmesi
▪️Bulunan ortamın genişliğine bakılmaksızın boş alanların eşyalarla doldurulması
▪️Hastanın yaşadığı ortamda çeşitli eşyaların kontrolsüz bir şekilde depolanması
▪️Hastanın yaşadığı evin içerisinde her zaman bir karmaşanın olması
▪️Günlük işte sürekli ertelenmesi ve günlük işler yerine çeşitli eşyaların toplanması
▪️İnsanlardan uzak kalma isteğinin ortaya çıkması gibi belirtiler biriktirme hastalığının temel belirtileri arasında yer almaktadır.
Biriktirme Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Dispozofobi, kompulsif biriktirme hastalığı veya kısa ismini biriktiricilik hastalığı; tedavi süreci kapsamında çeşitli psikoeğitim ve davranışsal becerileri geliştirmek için çeşitli teknikler kullanılmaktadır. Psikoterapi sürecinde hastaların büyük oranının iyileşme kaydettiği gözlemlenirken çok az bir kısmının Hayatının geri kalanında psikoterapi eşliğinde devam ettiği görülmektedir. Burada vakanın şiddetine bağlı olarak tedavi süreci değişmekte olup eşyalara karşı duyulan bağımlılığın şiddeti doğrultusunda tedavi süreci oluşturulması gerekmektedir. Burada önemli olan hastanın en yakın sağlık kuruluşunu veya psikiyatri kliniğine başvurması ve iyileşme noktasında gerekli olan bilince sahip olması gerekmektedir.
Ancak günümüzde rastlanan vakaların birçoğunda, hastalar durumlarının farkında olmadığı için tedavi görme eğiliminde değillerdir. Burada hastaların ailelerine ve yakın çevresinde yer alan diğer bireylere büyük görev düşmektedir. Bunun yanında alanında uzman psikiyatristler eşliğinde tedavi sürecinin hazırlanması ve hayata geçirilmesi hastanın iyileşmesi açısından büyük öneme sahiptir. Bu yüzden biriktirme hastalığı belirtisi gösteren kişilerin, alanında deneyimli olan bir danışmandan danışmanlık hizmeti alınması gerekmektedir.
Kaynakça
https://www.antalyapsikiyatri.com/yetiskin-psikolojik-sorunlari/biriktiricilik-bozuklugu-dispozofobi#:~:text=Kompulsif%20biriktirme%20hastal%C4%B1%C4%9F%C4%B1%2C%20biriktiricilik%20bozuklu%C4%9Fu,ihtiya%C3%A7%20gerek%C3%A7esiyle%20elden%20%C3%A7%C4%B1kar%C4%B1lmamas%C4%B1%20durumudur
