Apraksi
Nörolojik bir bozukluk olan apraksi, fiziksel yeterliliği bulunmasına rağmen öğrenilmiş hareketlerde yetenek kaybının yaşanması olayıdır. Konuşma ve dil problemleri birbirinden farklı olaylardır. Kendini ifade etmekte zorlanma dil bozukluğu sebebidir. Konuşma bozukluğu ise akıcı konuşmanın yapılamamasıdır. Konuşma, kas hareketleri gibi çeşitli türlerde apraksi rahatsızlığı görülebilir.
Apraksi Nedenleri
Apraksi nedenleri bilimsel araştırmalarla halen tartışılan bir konudur. Beyin merkezli gelişen apraksi rahatsızlığı kaslara iletilen hareket mesajlarının algılanmaması nedeniyle oluşmaktadır. Apraksi rahatsızlığı genel olarak beynin sol lob bölgesinden kaynaklandığı fark edilmiştir. Apraksi bozukluğunun oluşmasındaki temel nedenler;
- Geçirilen virüs enfeksiyonları
- Kafa travmaları
- Felç sonrası
- İleri düzeyde yaşanan ruh hastalıkları
- Genetik
- Otizm
- Beyin ve kas hücrelerini etkileyen tümörler.
Apraksi Türleri
Apraksi; motor becerileri etkileyen yeterlilik gerektiren hareketlerin kısıtlanmasıdır. Apraksi her yaşta görülebilen bir rahatsızlıktır. Yetişkinlerde beyin hasarı sonucunda, çocuklarda ise nörolojik temelli oluşabilmektedir. Apraksi türleri;
- İdeatuar Apraksi: eylem şema planlamasının bozulmasıdır. Kompleks hareketlerde bozukluk ve eylemlerin aynı anda yapılamaması gözlenir.
- Konstrüksiyonel Apraksi: sağ ve sol parietal lob hasarı sonucunda oluşmaktadır. Çizim yetersizliği resim kopyalama çalışmalarında aksaklıklar gözlenir.
- Kinetik-Limb Apraksi: hareket kısıtlamasıdır. Hızlı ve akıcı hareket etme özelliği yoktur.
- İdeomotor Apraksi: gelişimsel motor bozukluğudur. Verilen komutlar yanlış hareket dizilimleri ile uygulanır.
Apraksi Belirti-Bulgu ve Genel Özellikleri
Gelişimsel apraksi, beyinden gelen konuşma ve hareket kaslarına doğru iletilmemesi sonucunda ortaya çıkan motor bozukluğudur. Apraksi kasların yetersizliğinden değil, beyinden gelen mesajları algılayamaması olayıdır. Genel apraksi belirtileri;
- Seslerim hatalarında yapılan tutarsızlıklar.
- Dil gelişiminde gecikme.
- Sözel ifadede zorlanma.
- Anlam sıkıntısı yaşanmaz bu nedenle hatalı çıkan kelimeleri düzeltme çabası.
- Sesler arasında uzun duraksamalar.
- Konuşma anlaşılırlığı düşüktür.
- Çiğneme zorluğu.
- İstemli hareketlerde kısıtlanma.
- Ceket, pantolon gibi giysileri giyememe.
- Objelerin tanınmaması.
Apraksi Tedavisi
Apraksi tedavisi sonradan kazanılan bir apraksi rahatsızlığı ise kapsamlı tedaviler ile hafifleyebilir. İnme, beyin travması, tümör vb. Fizik tedavi ve rehabilitasyon, oral motor terapi, iş uğraşı terapisi, konuşma terapileri, intravenöz immunoglobülin tedavileri uygulanmaktadır. Çocuk yaşlarda görülen apraksi hastalığı beyin gelişimindeki bozukluğa bağlı olarak özel eğitim ve fizik tedaviler ile düzelebilir.
Çocuklarda Apraksi ve Apraksi Tedavisi
Çocuklarda görülen apraksi gene olarak genetik faktörlerden kaynaklanmaktadır. Erken tanı ve tedavilerle daha başarılı sonuçlar elde edilmektedir. Apraksi görülen çocuklarda tedavi apraksi yoğunluğuna göre değişim gösterir. Dil terapistleri, fizik tedaviler, kas motor gelişim uzmanları uygun tedavi programları ile çocuklarda apraksi tedavisi uygulamaktadır.
Kaynaklar
https://tr.wikipedia.org/wiki/Apraksi
http://www.griozelegitim.com/apraksi-nedir-12.html
https://www.uzmandoktor.net/apraksi
https://www.doktorfizik.com/sinir-sistemi/beyin/apraksi-nedir-neden-olur/
https://www.konusmaterapi.com/apraksi-nedir.html
https://www.konusmaterapistim.com/tr/icerik/26/apraksi
https://www.journalagent.com/tjn/pdfs/TJN_15_4_155_160.pdf
Doktorlar
- Dil ve Konuşma Terapisti: Serkan BENGİSU
- Dil ve Konuşma Terapisti: Uzm. Savaş Çelik
- Dil ve Konuşma Terapisti: Serdar SİPAHİ
- Dil ve Konuşma Terapisti: Beril Polat
