Alışveriş Bağımlılığı
Alışveriş bağımlılığı (onyomani), dürtüsel ve takıntılı davranış biçimidir. Alışveriş bağımlılığı, psikolojik bir rahatsızlıktır. Farklı sebeplerle ortaya çıkabilen onyomani, farklı özelliklerle ortaya çıkabilmektedir. Kişilerin bireysel ruh hali bu özelliklerden birisidir. Kontrolsüz para harcama davranışı ile gelişen onyomani, para harcayarak mutlu olma duygusu hissettirmektedir.
Onyomani (Alışveriş Bağımlılığı) Nedir?
Onyomani, durdurulamaz alışveriş tutkusu rahatsızlığıdır. Alışveriş yaparak kendini huzurlu ve mutlu etme hissi oluşturur. Alışveriş bağımlılığı başlangıcı ve rahatsızlığın tanılanması için uzun bir süre gerekmektedir. İhmal edildiği takdirde onyomani seviyesi artabilir.
Alışveriş Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?
Alışveriş bağımlılığı teşhisi koymak için uzun bir süre zarfı gerekmektedir. Bu süreçte tüm belirti ve bulgular göz hapsine alınır. Alışveriş yaparken harcanılan miktar, alışveriş zaman kontrolsüzlüğü gibi belirtiler onyomani de değerlendirilmeye alınmaktadır. Aşırı alışveriş yapıldığı bireyler tarafından fark edilse de durdurulamaz bir istek oluşur. Alışveriş bağımlılığı belirtileri;
- Ruhsal olarak kötü hissedilen zamanlarda para harcama isteği
- Alışveriş esnasında ve sonrasında hissedilen mutluluk duygusu
- Harcama miktarlarının ilerleyen zamanlarda aşırı artması
- Harcamaların yakın çevreyi etkilemesi
- Planlanan alışverişi uygulamama
- Alışveriş yapma isteğinin durdurulamaması
Alışveriş Bağımlılığı Nedenleri Nelerdir?
Alışveriş bağımlılığı psikolojik bir rahatsızlıktır. Ruhsal, sosyal ve biyolojik sebepler alışveriş bağımlılığını tetikleyebilir. Ruhsal sebeplerden kaynaklanan rahatsızlık genel olarak bireylerin fark edemediği başka bir bozukluktan da kaynaklanabilmektedir. Aynı zamanda depresyona yatkın bireylerde onyomani görülebilmektedir.
Sosyal faktörlerden kaynaklana alışveriş bağımlılığı kolay alışveriş imkanı sunar. Kredi kartları, internet alışverişi gibi alternatifler alışveriş bağımlılığına yönlendirici olabilmektedir.
Alışveriş bağımlılığı olan bireylerde aşağıdaki durumlar gözlenir;
- Duygusal boşluk hissini doldurur
- Olumsuz duyguları rahatlatmak için tercih edilir
- Alışveriş yaparak güçlü olduğunu kanıtlamak değersiz olmadığını ispatlamak
- Rekabet içine girme
- İndirimleri kaçırmama, İndirim günlerinde daha fazla alışveriş yapma isteği
Alışveriş Bağımlılığı (Onyomani) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Alışveriş bağımlılığı kolay anlaşılır bir rahatsızlık değildir. Belirti ve bulguları fark eden bireyler erken hareket ederek uzman psikolog tarafından destek alınması önerilmektedir. Bireyin fark edemediği bir durum söz konusu ise yakın çevresi tarafından gerekli yönlendirmeler yapılması hastanın sağlığı için önem teşkil etmektedir. Alışveriş bağımlılığı ilaç ve psikoterapi yöntemleri ile tedavi edilebilmektedir.
İlaç tedavisi; uygun görülen uzman psikolog tarafından reçete edilen ilaçlarla uygulanan tedavidir. Hastalığın tedavisinde büyük oranda yardımcı olabilmektedir.
Psikoterapi tedavisinde hastayla bire bir görüşmeler yapılarak sorunun kaynağı tespit edilir. Alışveriş bağımlılığına sebep olan farklı bozukluk varsa tedavi edilir. İlaç tedavisi kullanılarak da alışveriş bağımlılığı tedavisi desteklenir.
Alışveriş bağımlılığı rahatsızlığı erken teşhis ve tedavi ile kontrol altına alınabilir. Uzman psikologlar eşliğinde yapılan seanslar hastanın tedaviyi kabul etmesi üzerine başarılı olarak sonuçlanabilir. Günlük hayatı etkileyen maddi manevi zarara sebep olabilen alışveriş bağımlılığı tedavi edilerek kişinin yaşam kalitesi arttırılabilir. Bireylere göre farklılık gösteren alışveriş bağımlılığı sebepleri genel olarak psikolojiktir.
Kaynaklar
https://www.psikologofisi.com/blog/onyomani-alisveris-bagimliligi
https://npistanbul.com/amatem/alisveris-bagimliligi
https://okanhastanesi.com.tr/indirimler-alisveris-bagimliligina-sebep-oluyor
https://www.psikolium.com/alisveris-bagimliligi
https://www.e-psikiyatri.com/alisveris-bagimliligi-kumar-kadar-tehlikeli
