Sosyal fobi nedir? Sosyal fobi; günlük hayatta herkesin karşılaşabileceği bir durumdur. Sosyal fobi rahatsızlığı günlük yaşamı büyük ölçüde etkileyebilen bir durum olması sebebiyle bu süreçte psikolojik destek alınması büyük öneme sahiptir.
Evlilik hayatını, ilişkileri, iş yaşamını ve sosyal aktiviteleri büyük ölçüde olumsuz yönden etkileyebilen sosyal fobi hastalığı genel itibari ile psikolojik destek alınması gereken bir rahatsızlıktır. Sosyal fobi nedir? Sorusuna net bir yanıt vermemiz gerekirse; kişilerde ortaya çıkan korku, utanç duygularının verilen genel isimdir.
Sosyal fobi, sosyal anksiyete bozukluğu olarak da adlandırılmaktadır. Kronik ve zihinsel bir sağlık durumu olan anksiyete bozukluğu psikoterapi ve ilaç yöntemleri ile tedavi edilmektedir.
Sosyal Fobi Neden Olur?
İnsan psikolojisini etkileyen birçok durum gibi sosyal fobi hastalığında da biyolojik ve çevresel faktörler olabilir. Ancak sosyal fobinin nedenleri arasında kalıtımsal özellikler de yer almaktadır. Çünkü sosyal fobi hastalığı kan bağı ile bağlı aile bireylerinde görülme eğilimindedir.
Sosyal fobi diğer adıyla sosyal anksiyete bozukluğu sonradan öğrenilmiş bir davranış bozukluğu da olabilir. Çeşitli faktörlerin sosyal fobi semptomlarını geliştirme riskini arttırdığını da düşünülmektedir.
Sosyal Fobi ile Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?
Tedavisi yapılmayan sosyal fobi hastalığı, bireylerin hayatlarını olumsuz şekilde etkileyebilir. Çünkü sosyal fobiye bağlı olarak gelişen kaygılar hastaların hayatlarından keyif almasını engel olabilir. Bu yüzden de sosyal fobi hastalığının mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir. Aksi halde majör debresif bozukluk ve diğer akıl sağlığı bozuklukları ortaya çıkabilir.
Sosyal Fobi Belirtileri Nelerdir?
Sosyal fobi belirtileri, kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Ancak genel olarak sosyal fobi belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Göz teması kuramama
- Topluluk içinde bulunamama
- Aşırı derecede utangaç olma
- Sosyal faaliyetlere katılamama gibi.
Sosyal fobi hastalığında kişiler; utanma, endişe ve paniğe kapılma durumunu ortaya çıktığı için toplum içerisinde bulunmakta zorluk yaşayabilmektedirler. Bu bağlamda sosyal fobi hastalığı belirtilerinin ortaya çıkması halinde mutlaka bir doktora veya akıl sağlığı uzmanına başvurması gerekmektedir.
Sosyal Fobi Tanısı Nasıl Konulur?
Sosyal fobi, teşhisi sürecinde psikolog veya psikiyatrist; bireyin anksiyetesine neden olan faktörlerin neler olduğunu anlamaya çalışır. Böylece kişilerde sosyal fobi var mı yok mu belirlenecektir. Ayrıca doktor, sosyal fobi teşhisi koymaya yönelik olarak herhangi bir tıbbi durumun veya ilacın sosyal fobiyi tetikleyip tetiklemediğini değerlendirmeye çalışacaktır.
Hem fiziksel hem de psikolojik yönden yapılan muayeneler sonucunda gözlemlenen semptomlar üzerine kesin bir teşhis yapılacaktır.
Sosyal Fobiyle Başa Çıkma Yolları Nelerdir?
Sosyal fobi, sosyal durumlarda intense korku ve anksiyete deneyimleyen bir kişinin durumunun adıdır. Bu, günlük aktivitelerini etkileyebilir ve bir kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir. Ancak, sosyal fobi ile başa çıkmak için birçok yol vardır.
Bilişsel-davranışçı terapi (BDT): BDT, bir kişinin sosyal fobilerine neden olan negatif düşünce kalıplarını ve davranışlarını değiştirmesine yardımcı olan bir form terapidir. Bu terapi, bireylerin irrasyonel inançları tanımasını ve yeni başa çıkma becerileri öğrenmesini sağlar.
İlaçlar: Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI) gibi antidepresan ilaçlar, sosyal fobi belirtilerini azaltmada etkilidir. Ancak, en uygun ilaç ve dozajı belirlemek için sağlık hizmeti sağlayıcısıyla işbirliği içinde çalışmak önemlidir.
Maruziyet terapisi: Bu terapi formu, korkulan sosyal durumlara adım adım maruz bırakmaktan oluşur. Bir terapist yardımıyla, bireyler korkularıyla yüzleşir ve zamanla daha az endişelidir.
Rahatlama teknikleri: Derin nefes alma, progresif kas rahatlama ve meditasyon gibi rahatlama teknikleri, sosyal fobi belirtilerini azaltabilir. Bu teknikler hem sosyal durumlarda hem de evde anksiyeteyi yönetmek için kullanılabilir.
Sosyal beceri eğitimi: Sosyal fobisi olan kişiler, sosyal beceri eğitiminden yararlanabilir. Bu, onları sosyal durumlarda daha güvenli hissetmelerine ve anksiyetelerini azaltmasına yardımcı olabilir.
Destek grupları: Destek grubuna katılmak, sosyal fobisi olan kişilere bir topluluk duygusu ve tecrübelerini başkalarıyla paylaşabilecekleri güvenli bir alan sunabilir.
Bu sayede hastalar sosyal fobiyle başa çıkabilir.
Sosyal Fobi Nasıl Tedavi Edilir?
Sosyal fobi, sosyal anksiyete bozukluğu tedavisi kişilerin günlük yaşamda ne kadar olumsuz etkiler içerisinde bulunduğuna bağlıdır. En başta da belirttiğimiz gibi sosyal fobide kullanılan iki tedavi türü bulunmaktadır. Birincisi psikoterapi, ikincisi ilaç tedavisidir. Ancak bazı vakalarda bu iki durumda aynı anda kullanıldığı gibi aynı zamanda hastaneye yatış yapılabilmektedir.
Ek olarak terapi yöntemi türü bilişsel davranışlı terapi kullanılmaktadır. Yapılan tedavi sonucunda da sosyal anksiyete bozukluğunun belirtileri zamanla azalabilirken bazen de ortadan kaldırılabilmektedir. Ancak tedavi sonrasında hastalığın nüksetmesi de söz konusu olabilir Bu yüzden de hastalarda takip şarttır.
